do początku   |   mapa serwisu   |   kontakt  

Czytelnia » Subiektywnie podglądane kultury świata
Andora - Soldeu

Niespełna 470 km2 powierzchni. Maleństwo! Państwo graniczące z Francją i Hiszpanią. Gdyby zerknąć w głąb historii raz do jednych, raz do drugich sąsiadów im było bliżej – różnie bywało. Zbytków próżno tu szukać. Nie znaczy, że ich w ogóle nie ma ale… Dzisiaj to głównie miejsca turystyczne związane ze sportami zimowymi. Na nartach nie jeżdżę, wszelkie sporty zimowe obce mi są, więc wiele na ten temat napisać nie mogę. Ale jeśli ktoś po śnieżnych szaleństwach, bardzo już spragnion zwiedzania, to może ewentualnie odwiedzić muzeum motoryzacji w Soldeu, a żeby być precyzyjnym – muzeum motocykli. I jeśli chodzi o wspomnienia z Andory, to… tyle :)

więcej
 
Armenia - Alfabet

Około 400 roku, mnich Masropow Masztocow zdecydował, że Ormianom alfabet przydałby się bezwzględnie aby myśl ulotną zakląć w słowo pisane na wieki. A że wykształconym był – usiadł pomyślał i wymyślił. Szydercy mawiają, że w chwili desperacji twórczej mnich rzucił miską makaronu o ścianę i powstały w ten sposób „deseń” stał się dlań inspiracją twórczą. W rzeczywistości alfabet ormiański wzorowany jest na grece. Podobieństwa zresztą mocno widać. Cały alfabet tworzy trzydzieści dziewięć liter (początkowo było ich nieco mniej). Oczywiście powodem i koniecznością wyższą dla Masztocowa była chęć przekładu Biblii – czego zresztą dokonał.

Ormianie dumni są ze swojego alfabetu, jak sądzę. W wielu miejscach można zobaczyć mniejsze lub większe „alfabety”. Ten najbardziej spektakularny i najczęściej odwiedzany prze turystów pomnik alfabetu (właściwie muzeum alfabetu, galeria pod gołym niebem) i jego twórcy jest nieopodal trasy ...

więcej
 
Armenia - góra Ararat

Ale Bóg, pamiętając o Noem, o wszystkich istotach żywych i o wszystkich zwierzętach, które z nim były w arce, sprawił, że powiał wiatr nad całą ziemią i wody zaczęły opadać. Zamknęły się bowiem zbiorniki Wielkiej Otchłani tak, że deszcz przestał padać z nieba. Wody ustępowały z ziemi powoli, lecz nieustannie, i po upływie stu pięćdziesięciu dni się obniżyły. Miesiąca siódmego, siedemnastego dnia miesiąca arka osiadła na górach Ararat (Rodz 8.1-4). No tak - zgodnie z tekstem biblijnym, tam właśnie „zacumowała” na trwałym lądzie arka Noego po ustąpieniu wód potopu. To pasmo o dwu szczytach: Małym i Wielkim Ararat. Obydwa szczyty pokrywa czapa lodowca. Ten większy wulkaniczny stożek posiada wysokość względną większą niż Mont Everest. Ararat to przede wszystkim jednak góra symbol. Dla chrześcijan – symbol wypełniani się obietnic Boga. Dla Ormian – symbol niepodległej wolnej i wielkiej Armenii. Podnóża Araratu to rdzenne tereny Ormian. Tutaj kształtowała się ich historia…

więcej
 
Armenia - Erywań

Stolice zwykle są piękne… Zwykle tak jest… Erywań, nie wpisuję się jednak w tę tendencję. Ale nawet tutaj jest kilka miejsc, przy których warto się zatrzymać (dosłownie – kilka!). Kaskady. Gigantyczna konstrukcja – ni to schody, ni ogrody wiszące. Taka instalacja wielkogabarytowa. Dziwna, nieskończona (na szczycie miał być szklany pawilon muzealny) ale ukwiecona. Jako zamysł parkowy – powstała na początku wieku ale zaczęto ją realizować dopiero w latach siedemdziesiątych jako pomnik „radzieckiej Armenii”. Zupełnie dobrze na tle tych ukwieconych kaskad prezentują się rubaszne rzeźby Fernanda Botero :) ...

więcej
 
Armenia - Garni

Twierdza w Garni. W II w.p.n.e. istniała tu twierdza cyklopowa (według wierzeń autorstwo takich twierdz przypisuje się cyklopom). Niewiele z niej zostało. Potem letni pałac królewski. Ale to co dzisiaj przyciąga turystów, gapiów, badaczy, podróżników i włóczykijów wszelakiej proweniencji, to zbudowana tu w I w. n.e. bazaltowa świątynia poświęcona Mitrze – bogu słońca, opiekunowi umów i lojalności. Mitra utożsamiany był czasem z Apollem – może dlatego tuż obok wzgórza świątynnego zobaczyć można gigantyczne skalne organy (zwane też Symfonią) – ostatecznie Apollo muzyką się parał :). Perski Mitra zrodził się ze skały, Indyjski Mitra – niczym muzyka, łagodził obyczaje. Tym samym wszystko, układa się w jakąś całość. Prawie jakby na dowód tej pokrętnej logiki – w świętym świętych, często lokalni muzycy dają koncerty na duduku (lokalna odmiana fletu prostego)....

więcej
 
Armenia - Geghard

Życie jest pełne paradoksów :) O uczuciach i emocjach trudno się mówi. Na to, że druga strona się domyśli – też trudno liczyć… A tu na świecie chyba najwięcej miejsc, w których w mniej lub bardziej magiczny sposób można zapewnić sobie szczęście w miłości…

Jednym z nich jest ormiańskie Geghard. To kompleks klasztorny wybudowany na miejscu pogańskiej świątyni tak zwanego „świętego źródła”. Samo źródło „ochrzczone” nadal wypływa w jednej z części kościoła. Cały XIII – wieczny (ten obecny, bo pierwsze zabudowania to IV wiek) kompleks świątynno-klasztorny przyklejony jest do skały, łączy się z grotami i z nich się wyłania, w nie przechodzi… takie panteistyczne połączenie natury i dzieła rąk ludzkich. Poszczególne wnętrza kościołów i zabudowań klasztornych stanowią swoisty labirynt, gdzie za każdym rogiem odkrywa się kolejne pomieszczenie jeszcze piękniejsze i jeszcze bardziej kuszące by wejść...

więcej
 
Armenia - Hachpat

Ja wiem. Wszystkiego na raz nie da się odnowić i zabezpieczyć przed popadaniem w ruinę. Ja wiem, że jakiegoś wyboru zawsze trzeba dokonać. Ale też wiem, że zawsze znajdą się takie miejsca jak armeński klasztor w Hachpat, gdzie przychodzi się i po chwili trochę żal, że to nie właśnie to miejsce zostało wybrane jako pierwsze do podniesienia z upadku jaki zgotowały mu wieki i zakręty historii. Przez wieki bowiem (a pierwsze śladu istnienia tu klasztoru to IV wiek, choć zabudowania, które cieszą oko to – X) przechowywano tu wszystko co piśmiennictwo ormiańskie stworzyło. To najcenniejsze bogactwo – myśl ludzką spisaną na kartach, potrafiono perfekcyjnie zabezpieczać przez zagrożeniem np. rabunku. Na przykład kryjąc cenne zapiski w sprytnie spreparowanych „skrytkach” po podłogą lub w okolicznych jaskiniach...

więcej
 
Armenia - Noratus

Gdzie jest najwięcej na świecie chaczkarów na metr kwadratowy? Odpowiedź brzmi – w ormiańskim Noratus. Wioska niewielka ale cmentarz gigantyczny (jak na tamtejsze warunki!). I dziwny trochę bo właściwie to cmentarz cmentarzy. Miejsce pochówku istniało tu od wieków średnich ale to nie jest aż tak wyjątkowe. Na cmentarz w Noratus zaczęto zwozić Chaczkary z miejsc, które miały przestać istnieć lub zapomniane chyliły się ku zniknięciu… Chaczkary – stele z wyrytymi, ozdobnymi znakami krzyża, to element mocno wpisany w ormiańskie dziedzictwo kulturowe. Być może dlatego wiele razy stawały się obiektem ataków. Niszczone tak dla zasady. ...

więcej
 
Armenia - Norawank

Kiedyś, przed laty oglądałam film.Nie pamiętam tytułu, nazwiska reżysera – właściwie nic, za wyjątkiem kilku scen, w których grupa pensjonariuszkę pod opieka guwernantek, w tajemniczy sposób znika w czasie wycieczki w góry… i ten tajemniczy i pełen grozy nastrój…

Tak właśnie poczułam się dojechawszy do klasztoru Norawank. Dookoła sterczą czerwono brunatne skały, wiatr szarpie drzewami, i klasztor gdzieś na szczycie. Ale taki dziwny - wejścia do kościołów tak wysoko, że jedynie drabina lub arcystrome, zdewastowane przez czas i wyglądające na mocno niebezpieczne stopnie… Jakby budowle wznoszone były dla wielkoludów lub aniołów, którym latanie nieobce…

 

więcej
 
Armenia - Sanahin

Monastyr Sanahin datuje się na X wiek, choć pierwsze zabudowania istniały tu kilkaset lat wcześniej. To jeden z klasztorów ufundowanych przez królową przy czym tym razem tą królowa była Chosrowanusz. Cały kompleks to kompilacja obiektów sakralnych i dydaktycznych. Było kilka kościołów ale i biblioteka i uczelnia… Wykładano tu przedmioty humanistyczne – co dość naturalne ale i uczono medycyny. Dodajmy jeszcze skryptorium i powstające w nim  iluminowane manuskrypty. W tym uroczym skądinąd zakątku na stałe rezydował biskup a chętnie odwiedzali monarchowie. Dzisiaj niewiele zostało z wystroju, choć dawna świetność wyraźnie jest wyczuwalna....

więcej
 
<<  poprzedni  1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16   17   18   19   20   21   22   23   24   25   26   27   28   następny  >> 
 
© 2024 www.lucynarotter.com.pl | Tworzenie stron internetowych